Trong 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter, mối đe doạ nào lớn nhất?
Trong cuốn Chiến lược cạnh tranh, tác giả Michael Porter cho rằng: 5 áp lực cạnh tranh mà doanh nghiệp phải đối diện bao gồm: (1) đối thủ hiện tại, (2) đối thủ tiềm năng, (3) sản phẩm thay thế, (4) nhà cung cấp, (5) khách hàng.
Thực tế mà nói, không sản phẩm đơn lẻ nào trên thế giới là sự lựa chọn duy nhất mà khách hàng có. Đã bước vào kinh doanh thì chúng ta luôn luôn phải cạnh tranh.
Các mối đe doạ có thể đến từ nhiều phía
Hiểu cơ cấu ngành là điểm khởi đầu trong hoạch định chiến lược. Môi trường mà doanh nghiệp của bạn đang hoạt động quyết định luật chơi trong cạnh tranh cũng như các hành vi cạnh tranh mà bạn có thể áp dụng.
Câu để hỏi:
Những đối thủ nào đang cạnh tranh để giành giật khách hàng với bạn?
Họ cung cấp sản phẩm cạnh tranh hay sản phẩm thay thế?
Họ có những sức mạnh và điểm yếu nào?
Yếu tố cạnh tranh nào trong thị trường của bạn là mạnh nhất? Đó là sự uy hiếp từ đối thủ hiện tại, đối thủ tiềm năng hay sức mạnh mặc cả của khách hàng?
Đây là 5 mối đe doạ luôn luôn gây áp lực cho công việc kinh doanh của bạn:
Mục lục
Hành động của đối thủ hiện tại
Các doanh nghiệp hiện có trong ngành cạnh tranh nhau về giá cả, chiến lược tiếp thị, dịch vụ khách hàng hoặc bảo hành… Đặc biệt, cuộc chiến về giá có khả năng khiến toàn bộ ngành thiệt hại và mất lợi nhuận trừ khi độ co giãn của cầu theo giá đủ cao.
Các đối thủ cảm thấy áp lực hoặc nhìn thấy cơ hội mới, đây là động cơ khiến họ cạnh tranh. Một số ngành có cường độ cạnh tranh khốc liệt; trong khi một số ngành khác lại diễn ra cạnh tranh ôn hoà.
Cường độ cạnh tranh trong một ngành có thể thay đổi, đặc biệt do tốc độ tăng trưởng của ngành. Khi ngành đã phát triển trưởng thành, tốc độ tăng trưởng của nó giảm xuống gây ra cạnh tranh gay gắt.
Câu để hỏi:
Thị trường bạn đang tham gia có độ co giãn của cầu theo giá như thế nào?
Có đang diễn ra các cuộc cạnh tranh về giá không?
Đây là một thị trường mới, đang tăng trưởng hay đã bước vào giai đoạn bão hoà?
Nguy cơ từ đối thủ tiềm năng
Các doanh nghiệp mới sẽ mang theo năng lực sản xuất mới và nhiều nguồn lực đáng kể làm cho giá cả trong ngành bị ép xuống hoặc chi phí bị đội lên và dẫn đến giảm lợi nhuận.
Nguy cơ từ đối thủ tiềm năng có thể rất khác biệt trong những môi trường ngành khác nhau. Nó phụ thuộc vào hàng rào gia nhập hiện có và phản ứng của những đối thủ hiện tại với kẻ mới gia nhập.
Nếu hàng rào gia nhập đủ lớn và phản ứng từ những đối thủ hiện có được kẻ mới gia nhập dự đoán được thì nguy cơ này sẽ thấp hơn.
Câu để hỏi:
Ngành của bạn có hàng rào gia nhập nào đủ mạnh mẽ không?
Bạn có thể tạo ra một rào cản gia nhập bằng các chiến lược của mình không?
Nguy cơ từ sản phẩm thay thế
Sản phẩm thay thế có cùng chức năng như sản phẩm của ngành và sẽ làm hạn chế tiềm năng lợi nhuận của ngành đó. Khi sản phẩm thay thế có mức giá càng hấp dẫn thì áp lực lên lợi nhuận ngành càng lớn.
Đáng chú ý nhất là những sản phẩm thay thế đang có xu hướng cải thiện đánh đổi giá – chất lượng của ngành hoặc được ngành có biên lợi nhuận cao cung cấp.
Tìm kiếm và hiểu rõ sản phẩm thay thế rất quan trọng đối với việc quyết định có ngăn chặn sản phẩm thay thế hay xem xét sản phẩm thay thế là một yếu tố không thể tránh khỏi.
Sức mạnh mặc cả của khách hàng
Không có gì ngạc nhiên khi khách hàng luôn luôn đòi hỏi giá thấp hơn, chất lượng cao hơn và nhiều dịch vụ hơn. Điều này buộc các đối thủ trên thị trường phải cạnh tranh với nhau dẫn đến giảm lợi nhuận.
Một nhóm khách hàng sẽ có sức mạnh nếu mua với số lượng lớn, sản phẩm họ mua có nguồn thay thế, chi phí chuyển đổi sử dụng sản phẩm thấp hoặc họ có đầy đủ thông tin về chi phí sản xuất sản phẩm…
Nếu bạn không nhượng bộ, những khách hàng này có thể dễ dàng bỏ đi.
Lúc này, lựa chọn nhóm khách hàng mục tiêu là một chiến lược vô cùng quan trọng. Hãy nhanh chóng tìm kiếm nhóm khách hàng có ít sức mạnh mặc cả (và do đó kém nhạy cảm về giá) để nhắm tới.
Câu để hỏi:
Bạn có nhận ra sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm khách hàng của mình không?
Nhóm nào có khả năng mua số lượng lớn?
Nhóm nào sẵn sàng sử dụng sản phẩm thay thế?
Khách hàng có hiểu biết hay tự ước lượng được chi phí sản xuất của bạn không?
Sức mạnh mặc cả của nhà cung cấp
Các nhà cung cấp có thể gây áp lực bằng cách đòi tăng giá hoặc giảm chất lượng nguyên liệu và từ đó làm giảm lợi nhuận nếu bạn không thể tăng giá bán để bù đắp chi phí đầu vào.
Nhóm nhà cung cấp sẽ có sức mạnh nếu sản phẩm họ cung cấp là đầu vào quan trọng, chi phí chuyển đổi cao hoặc họ đang thống trị ngành cung cấp đó.
Bạn có thể thực hiện các chiến lược để giảm sức mạnh của nhà cung cấp bằng cách tích hợp ngược hoặc tìm cách xoá bỏ được chi phí chuyển đổi.
Câu để hỏi:
Bạn có bị phụ thuộc quá lớn vào một nguồn cung cấp cụ thể nào không?
Có cách nào xoá bỏ chi phí chuyển đổi để dễ dàng tìm đến nhà cung cấp mới không?
Cạnh tranh sẽ liên tục thay đổi làm giảm lợi nhuận đến một mức lợi nhuận sàn.
Tất cả 5 áp lực cạnh tranh cùng quyết định cường độ cạnh tranh và mức độ lợi nhuận. Yếu tố mạnh nhất sẽ trở nên quan trọng đối với việc hoạch định chiến lược của bạn.
